Postępowanie rozgraniczeniowe uregulowane zostało w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne. Postępowanie to składa się z jednego lub dwóch etapów – w zależności od tego czy strony zdołają dojść do porozumienia już w pierwszym etapie czy też nie.
Cele postępowania rozgraniczeniowego
Cele postępowania rozgraniczeniowego zostały wyraźnie wskazane w art. 29 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne:
Rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów.
Etap administracyjny
Pierwszy etap postępowania rozgraniczeniowego ma charakter administracyjny. W celu zainicjowania takiego postępowania należy złożyć wniosek do wójta (burmistrza, prezydenta miasta), który jest organem właściwym w postępowaniu rozgraniczeniowym. Należy pamiętać, że postępowanie to może zostać wszczęte nie tylko na wniosek, ale również z urzędu – w szczególności przy scalaniu gruntów. Po wszczęciu postępowania najważniejszą rolę odgrywa geodeta upoważniony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
Przeczytaj również: Prawo sąsiedzkie: immisje
Przy ustalaniu przebiegu granic bierze się pod uwagę znaki i ślady graniczne, mapy i inne dokumenty oraz punkty osnowy geodezyjnej. Warto zatem wraz z wnioskiem oraz w toku postępowania przedstawić organowi i geodecie wszelkie dowody, jakimi dysponujemy.
Jeśli strony postępowania rozgraniczeniowego pozostają w sporze co do przebiegu granicy, geodeta nakłoni je do zawarcia ugody – taka ugoda ma moc ugody sądowej. Jeżeli strony nie wyraziły zgody na ugodowe załatwienie sprawy, wtedy wójt (burmistrz, prezydent miasta) wyda decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości. Przed wydaniem decyzji wójt (burmistrz, prezydent miasta) oceni prawidłowość wykonania czynności ustalenia przebiegu granic nieruchomości przez geodetę oraz zgodność sporządzonych dokumentów z przepisami. Jeśli organ stwierdzi braki lub nieprawidłowości, zwróci dokumentację geodecie do poprawy i uzupełnienia.
Przeczytaj również: Prawo nieruchomości: samowola budowlana
Etap sądowy
Jeśli którakolwiek ze stron postępowania rozgraniczeniowego nie będzie zadowolona z przebiegu granicy ustalonego na etapie administracyjnym, ma prawo żądać w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji, przekazania sprawy sądowi. Postępowanie toczy się w trybie nieprocesowym przed właściwym sądem rejonowym. W jego toku można przedstawić wszelkie dowody na poparcie swoich twierdzeń – najważniejsze jednak najczęściej będą: oględziny biegłego geodety oraz sporządzona przez niego pisemna opinia. Od postanowienia sądu rejonowego kończącego postępowanie w sprawie uczestnikom postępowania przysługuje apelacja do sądu okręgowego.
Ewa Rybarczyk, Daniel Rybarczyk
