Obowiązek alimentacyjny wynika z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej „kro”). Gdy osoba zobowiązania do alimentacji nie wykonuje swojego obowiązku, uprawniony może wystąpić na drogę postępowania sądowego z powództwem o zasądzenie alimentów. Orzeczenie w tej sprawie korzysta oczywiście w powagi rzeczy osądzonej, jednak nie oznacza to, że zasądzona kwota alimentów nie będzie mogła być już nigdy podwyższona.
Kiedy można żądać podwyższenia alimentów?
Zgodnie z przepisem art. 138 kro „w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego”. Zatem w przypadku, gdy dojdzie do zmiany pewnych okoliczności od momentu uprawomocnienia się ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów, uprawniony może wytoczyć przeciwko obowiązanemu kolejne powództwo – tym razem o podwyższenie alimentów.
Jak należy rozumieć „zmianę stosunków”, która uprawnia do wystąpienia o podwyższenie alimentów? Chodzi o takie sytuacje, które dotyczą np. zmiany potrzeb uprawnionego.
Przykład 1
Zostały zasądzone alimenty na rzecz małoletniego dziecka, gdy miało ono 4 lata. Gdy dziecko wchodzi w wiek szkolny, zwiększają się jego potrzeby związane z edukacją, a tym samym wydatki. W takiej sytuacji przedstawiciel ustawowy dziecka (np. matka) będzie mogła wystąpić przeciwko obowiązanemu z tytułu alimentów (czyli np. przeciwko ojcu dziecka) o podwyższenie alimentów w stosunku do wzrostu usprawiedliwionych potrzeb dziecka.
Przykład 2
Inna sytuacja może wystąpić wtedy, gdy w czasie orzeczenia o alimentach dziecko było zdrowe, jednak w późniejszym okresie zachoruje, a choroba będzie wymagała specjalistycznego leczenia związanego z dodatkowymi wydatkami.
Musisz wystąpić z nowym pozwem
Sprawa dotycząca podwyższenia alimentów jest nową sprawą w stosunku do tej, w której orzeczono o alimentach po raz pierwszy. Należy zatem wystąpić z nowym pozwem, w którym określimy strony postępowania (powoda i pozwanego), właściwy sąd, a także wartość przedmiotu sporu. W przypadku podwyższenia alimentów wartością przedmiotu sporu będzie różnica pomiędzy kwotą alimentów, której się domagamy, a kwotą zasądzonych wcześniej alimentów – pomnożona przez dwanaście. Alimenty są bowiem świadczeniem powtarzającym się, a zatem wartością przedmiotu sporu będzie suma ich świadczeń za jeden rok (art. 22 Kodeksu postępowania cywilnego, dalej „kpc).
Przykład 3
Sąd zasądził wcześniej kwotę 500 zł miesięcznie tytułem alimentów. Z powodu zmiany okoliczności zwiększyły się wydatki osoby uprawnionej. Uprawniony chciałby podwyższenia alimentów do kwoty 800 zł. Obliczając wartość przedmiotu sporu należy przeprowadzić następujące działanie: (800 złotych – 500 złotych) x 12 miesięcy, a więc 300 zł x 12 miesięcy, co daje łącznie kwotę 3600 zł.
W żądaniu należy wyraźnie wskazać, czego się domagamy – tj. podwyższenia kwoty alimentów zasądzonych danym wyrokiem Sądu (należy dokładnie określić wyrok przez wskazanie sądu, daty wydania wyroku oraz sygnatury akt) do kwoty, którą chcemy otrzymywać.
Przeczytaj również: Kiedy rodzice mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego wobec ich dziecka?
Właściwym w sprawie będzie zawsze sąd rejonowy (art. 17 pkt 4 kpc). Powództwo można wytoczyć przed sądem właściwości ogólnej (miejsca zamieszkania pozwanego) lub przed sądem według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej (art. 32 kpc).
Ewa Rybarczyk, Daniel Rybarczyk
1 myśl w temacie “Podwyższenie alimentów”